Üreteropelvik Bileşke Darlığı Nedir? Tanı ve Tedavi Yöntemi

Üreteropelvik Bileşke Darlığı Nedir?

Üreteropelvik bileşke darlığı, böbrek ile idrarın böbrekten mesaneye taşınmasını sağlayan üreterin başlangıç noktası olan üreteropelvik bileşkede oluşan daralma veya tıkanıklıktır. Bu durum, böbrek ve üreter arasındaki bağlantı bölgesinde meydana gelen anormallikler nedeniyle idrarın düzgün bir şekilde akışını engeller. Sonuç olarak idrarın böbreklerde birikmesine ve zamanla böbrek fonksiyonlarının bozulmasına neden olabilir.

Bu rahatsızlık, genellikle doğuştan gelen bir durumdur ve anne karnında bebekte gelişim bozukluklarına yol açar. Ancak yetişkinlerde de çeşitli faktörlere bağlı olarak bu durum gelişebilir. Üreteropelvik bileşke darlığı tedavi edilmediği takdirde böbrek fonksiyonlarında kalıcı hasara yol açabilir ve çok daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri son derece önemlidir.

Üreteropelvik Bileşke Darlığının Sebepleri ve Risk Faktörleri

Üreteropelvik bileşke darlığı, genellikle doğuştan gelir ve bu durum bebeklerin anne karnında gelişim bozukluklarına bağlı olarak ortaya çıkar. Ancak bazı durumlarda, erişkinlerde de görülme olasılığı vardır. Yetişkinlerde üreteropelvik bileşke darlığına neden olabilecek faktörler arasında, böbrek taşı, travmalar, idrar yolu enfeksiyonları veya daha önce geçirdiği cerrahiler yer alabilir. Bunlar, böbreklerin yapısal bütünlüğünü bozarak bu tür bir tıkanıklığa neden olabilir.

Doğuştan gelen üreteropelvik bileşke darlığı vakalarında, genellikle idrar kanalının gelişiminde bir anormallik meydana gelir. Bu da böbreklerin üreterle birleşim yerinde darlık oluşmasına neden olur. Ayrıca, bazı genetik faktörler de üreteropelvik bileşke darlığının ortaya çıkmasında rol oynayabilir.

Her 1.500 doğumda bir görülen bu durum, özellikle sol böbrekte ve erkek bebeklerde daha yaygın bir şekilde görülmektedir. Yetişkinlerde ise bu darlık daha çok böbrek taşları ve önceki cerrahi müdahalelere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

Üreteropelvik Bileşke Darlığının Belirtileri

Üreteropelvik bileşke darlığı, bazen anne karnında yapılan rutin ultrason kontrollerinde fark edilebilir. Ancak, bazı vakalarda doğumdan sonra yıllar geçtikten sonra da belirtiler ortaya çıkabilir. Üreteropelvik bileşke darlığına bağlı ortaya çıkan belirtiler, genellikle böbreklerde idrar birikmesi nedeniyle şiddetli ağrılar, idrar yolu enfeksiyonları ve böbrek fonksiyonlarının bozulması ile ilişkilidir.

• Böğür ağrısı: Özellikle bel veya yan bölgelerde hissedilen ağrı, idrarın böbrekten mesaneye akışının engellenmesi sonucu ortaya çıkabilir.
• Kanlı idrar (Hematüri): Böbreklerdeki baskı ve idrarın geri birikmesi nedeniyle idrarın kanlı olabilmesi mümkündür.
• İdrar yolu enfeksiyonları: İdrarın düzgün bir şekilde mesaneye iletilmemesi, enfeksiyonların ortaya çıkmasına neden olabilir.
• Kusma ve mide bulantısı: Bu tür şikayetler, böbreklerdeki baskı ve fonksiyon kaybı nedeniyle ortaya çıkabilir.
• Gelişme geriliği: Bebeklerde idrar yolu tıkanıklığı, gelişim geriliğine yol açabilir.

Üreteropelvik Bileşke Darlığının Teşhis Yöntemleri

Üreteropelvik bileşke darlığının tanısı, genellikle rutin kontroller sırasında yapılan ultrason ve diğer görüntüleme yöntemleriyle konur. Gebelikte, rutin ultrason ile bebekte üreteropelvik bileşke darlığı fark edilebilir. Ancak, bazen doğumdan sonra da belirli semptomlar (ağrı, enfeksiyonlar) ortaya çıktığında tanı konulabilir.

• Ultrasonografi: Gebelik sırasında veya doğum sonrası yapılan ultrason, böbreklerin büyüklüğünü ve şekil bozukluklarını tespit edebilir. Üreteropelvik bileşke darlığına bağlı hidronefroz (böbreklerin şişmesi) tespit edilebilir.
• Böbrek Sintigrafisi: Böbrek fonksiyonlarını değerlendiren bir testtir. Sintigrafi, idrar akışını ve böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılır.
• İdrar Testleri: İdrarda enfeksiyon veya kan tespiti yapılabilir. Bu testler, üreteropelvik bileşke darlığının yol açtığı enfeksiyonları ve idrarın durgunluğuna bağlı ortaya çıkan diğer anormallikleri gösterebilir.

Üreteropelvik Bileşke Darlığının Tedavi Yöntemleri

Üreteropelvik bileşke darlığı tedavisinde en önemli faktör, darlığın şiddeti ve hastanın genel sağlık durumudur. Tedavi, cerrahi müdahale ile yapılır. Cerrahi tedaviye karar verilmeden önce, hastanın durumu uzman hekim tarafından dikkatlice değerlendirilir.

• Pyeloplasti (Piyeloplasti Ameliyatı): Üreteropelvik bileşke darlığının tedavisinde en yaygın yöntem, cerrahi müdahale olan piyeloplasti ameliyatıdır. Bu operasyonda, daralma bölgesi çıkarılır ve böbrek pelvisi, üreterle yeniden birleştirilir. Piyeloplasti, açık cerrahi veya laparoskopik yöntemle yapılabilir. Laparoskopik cerrahi, vücutta daha küçük kesikler açarak yapılan bir yöntemdir ve hastanın daha hızlı iyileşmesini sağlar.
• Endopyelotomi: Daha önce aynı cerrahi müdahaleyi geçirmiş ve hastalığın tekrar ettiği durumlarda tercih edilen bir başka yöntemdir. Endoskopik olarak yapılan bu prosedür, daha az invaziv bir tedavi seçeneğidir.

Tedavi Edilmezse Oluşabilecek Komplikasyonlar

Üreteropelvik bileşke darlığı tedavi edilmezse, böbreklerde idrar birikmesi (hidronefroz) devam eder ve zamanla böbrek fonksiyonlarının kaybına yol açabilir. Bunun sonucunda böbrek yetmezliği gelişebilir. Böbrek yetmezliği, diyaliz tedavisi veya böbrek nakli gerektirebilir. Ayrıca, sürekli enfeksiyonlar, ağrı ve idrar yolu tıkanıklığı gibi komplikasyonlar da görülebilir.

Sonuç: Erken Teşhis ve Tedavi Önemlidir

Üreteropelvik bileşke darlığı, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile böbrek fonksiyonları korunabilir ve hastanın yaşam kalitesi iyileştirilebilir. Eğer belirtiler fark edilirse, vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurulması önemlidir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa, hastanın iyileşme şansı o kadar artar.