Çocuklarda Hidrosel (Su Fıtığı) Nedir? Nasıl Teşhis Edilir?

Hidrosel ve Fıtık: Tanı, Tedavi ve Komplikasyonlar

Hidrosel ve fıtık, özellikle çocukluk döneminde sıkça karşılaşılan rahatsızlıklardır. Her iki durum da genellikle testis etrafında şişlikler meydana getirirken, aralarındaki farklar sağlık profesyonelleri tarafından doğru bir şekilde belirlenmeli ve uygun tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. Bu makalede, hidrosel ve fıtığın nedir, nasıl teşhis edilir, tedavi süreçlerini ve olası komplikasyonları hakkında kapsamlı bir inceleme yapılacaktır.

Hidrosel Nedir?

Hidrosel, testislerin etrafında sıvı birikmesi nedeniyle meydana gelen bir rahatsızlıktır. Bu sıvı, testisleri çevreleyen zarlar arasında birikerek skrotumda (testis torbası) şişlik oluşturur. Hidrosel, bebeklerde ve çocuklarda yaygın olarak görülür ve genellikle doğum sırasında karın içindeki sıvının testis çevresine birikmesi ile başlar. Çoğu zaman, bebek büyüdükçe hidrosel kendiliğinden iyileşir, ancak bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.

Hidrosel, iki ana tipe ayrılır: komünike (açık) ve non-komünike (kapalı). Komünike hidroselde, kasıkkanalı açık kalır ve karın içindeki sıvı testis çevresine geçer. Non-komünike hidroselde ise kasık kanalı kapanmıştır ve sıvı yalnızca testis etrafında birikerek şişlik oluşturur.

Fıtık Nedir?

Fıtık, kasık bölgesindeki zayıf bir noktadan karın içindeki organların (genellikle bağırsaklar) skrotuma (testis torbası) sarkması sonucu meydana gelir. Fıtık, bebeklerde ve çocuklarda sıkça görülen bir durumdur ve genellikle ağrıya yol açmaz. Ancak bazı durumlarda, fıtık içindeki bağırsak sıkışabilir ve bu durum acil müdahale gerektirir.

Fıtık ve Hidrosel Arasındaki Farklar

Hidrosel ve fıtık benzer şekilde testis çevresinde şişlikler oluşturur, ancak aralarındaki farklar oldukça belirgindir. Hidrosel, sıvı birikimi ile testis etrafında şişlik meydana gelirken, fıtıkta karın içindeki organlar (bağırsaklar) testis torbasına inerek şişliğe neden olur. Bu fark, iki durumun tedavi ve yönetiminde önemli rol oynar.

• Hidrosel, genellikle sıvı birikimi olduğu için basit bir müdahale ile tedavi edilebilir.
• Fıtık ise, bağırsakların karın duvarındaki zayıf bölgeden geçmesiyle oluştuğu için acil müdahale gerekebilir.

Fıtık ve Hidrosel'in Tanısı Nasıl Konur?

Hidrosel ve fıtığın doğru şekilde ayırt edilmesi oldukça önemlidir. Tanı için genellikle fizik muayene, ultrasonografi ve transilüminasyon (ışıkla inceleme) gibi yöntemler kullanılır. Fıtıkta, şişliğe bastırıldığında, şişlik içindeki karın içi organlar kolayca karın içine geçer ve şişlik kaybolur. Hidroselde ise şişlik yavaş yavaş artar ve azalır. Bu kasık fıtığı ile hidroselin arasındaki en kolay ayırma yöntemidir.

Transilüminasyon yönteminde, skrotuma ışık tutulduğunda, sıvının geçişi nedeniyle parlak bir yansıma elde edilir. Bu da hidrosel tanısını koymakta yardımcı olur. Ancak, bu test her durumda %100 güvenilir değildir. Özellikle boğulmuş fıtıklarda sıkışmış ince bağırsaklar aynı bulguyu verebilir. Bu nedenle, kesin tanı için genellikle ultrasonografi gibi daha detaylı görüntüleme tekniklerine başvurulur.

Hidrosel ve Fıtık Tedavisi

Hidrosel tedavisi, sıklıkla bebeklerin ilk 18 ay içinde kendiliğinden düzelmesi beklenerek başlanır. Bu süreçte herhangi bir cerrahi müdahale gerekmeyebilir. Ancak hidrosel bir yaşına kadar düzelmezse, cerrahi tedavi yapılması gerekebilir. Cerrahi işlem genellikle hidroselektomi olarak adlandırılır ve kasık bölgesinde yapılan küçük bir kesi ile sıvı birikimi tedavi edilir.

Fıtık tedavisi ise daha acil bir durumdur. Fıtık tanısı konulmuşsa, hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak en uygun zamanda cerrahi müdahale yapılır. Fıtık cerrahisi genellikle inguinal herni onarımı olarak adlandırılır ve başarı oranı oldukça yüksektir. Fıtık tedavisinde başarı oranı %99 civarındadır.

Hidrosel Tedavisi:

• Komünike Hidrosel: Komünike hidrosel genellikle ilk 18 ay içinde kendiliğinden düzelir. Bu süreçte cerrahi müdahale gerekmez. Ancak, 1 yaşından sonra hidrosel düzelmezse, cerrahi müdahale yapılması gerekebilir. Cerrahi işlem genellikle hidroselektomi olarak adlandırılır.
• Testis Hidroseli ve Kordon Kisti: Kordon kisti veya testis hidroseli tanısı konmuşsa, tedavi için genellikle 6-12 aylık dönemde cerrahi müdahale önerilir. Bu tür hidrosellerin kendiliğinden geçmesi oldukça nadirdir ve genellikle bir yaşına kadar izlenmesi gereklidir.
• Abdominoskrotal Hidrosel: Abdominoskrotal hidrosel daha karmaşık bir durumdur ve cerrahi müdahale gerektirir. Bu tür hidroseller, karın içinde ve skrotumda sıvı birikiminin meydana gelmesiyle belirginleşir ve cerrahi müdahale ile sıvının boşaltılması gerekir.

Fıtık Tedavisi:

Fıtık, genellikle cerrahi olarak tedavi edilir. Ameliyat, fıtık kesesinin içeriğini geri itmek ve kasık kanalını kapatmak için yapılır. Bu cerrahi işlem genellikle genel anestezi altında yapılır ve başarı oranı oldukça yüksektir.

Komplikasyonlar ve Önemi

Her iki hastalık da tedavi edilmediği takdirde bazı komplikasyonlara yol açabilir. Özellikle fıtığın içindeki bağırsak sıkışması, karın içinde kanlanmanın bozulmasına neden olabilir ve acil cerrahi müdahale gerektirir. Ayrıca, hidrosel testislere ve epididimlere zarar verebilir, testislerin küçülmesine ve sperm üretiminin bozulmasına yol açabilir. Bu nedenle, erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.

Sonuç

Hidrosel ve fıtık, çocukluk çağında sıkça görülen ancak erken tanı ve tedavi ile başarılı bir şekilde iyileştirilebilen rahatsızlıklardır. Her iki durum da benzer belirtiler gösterse de, doğru tanı konulması ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanması önemlidir. Çocukların sağlık takibi düzenli olarak yapılmalı ve her türlü şüpheli durumda bir uzmana başvurulmalıdır.