Üreteroskopi (URS) – Neden ve Nasıl Yapılır?

Üreteroskopi (URS) 

Üreteroskopi (URS), böbrek taşı ve diğer idrar yolu rahatsızlıklarının tedavisinde uygulanan modern, minimal invaziv bir yöntemdir. Bu prosedür, özellikle böbrek ve üreter (idrar kanalları) taşlarının çıkarılmasında yaygın olarak kullanılır. İşlem sırasında üreteroskop adı verilen esnek veya sert bir cihaz kullanılarak taşların yeri tespit edilir, ardından taşlar lazer, pnömatik ya da ultrasonik cihazlarla kırılır veya tamamen çıkarılır.

Genel anestezi altında yapılan bu işlem, hem yetişkinler hem de çocuklar için uygulanabilir. Kısa iyileşme süresi ve düşük komplikasyon oranı sayesinde üreteroskopi, günümüzde böbrek taşı tedavisinde altın standartlardan biri olarak kabul edilmektedir.

Üreteroskopi Nedir ve Neden Uygulanır?

Üreteroskopi, böbrek taşlarının yanı sıra üreterdeki darlık, tümör ya da enfeksiyon gibi durumların tedavisinde kullanılan bir endoskopik cerrahi yöntemdir. İşlem sırasında ciltte herhangi bir kesi yapılmaz; üreteroskop, doğal yollarla (idrar yolundan girerek) üreter ve böbreklere ulaştırılır. Kamera ve ışık sistemi sayesinde taşlar ve diğer problemler net bir şekilde görüntülenir.

Bu yöntem genellikle şu durumlarda tercih edilir:

• Şok dalga litotripsi (ESWL) gibi diğer yöntemlerin başarısız olması,
• Taşların boyutunun büyük olması veya üretere sıkışması,
• Böbrek fonksiyonlarının tehlikeye girdiği durumlar,
• İdrar yolu enfeksiyonu riskini artıran taşlar,
• Üreterde tümör veya darlık bulunması.

Üreteroskopi İşlemine Hazırlık Süreci

Üreteroskopi öncesinde hastaların belirli hazırlık süreçlerinden geçmesi gereklidir. Bu hazırlıklar hem komplikasyon risklerini azaltmak hem de operasyonun başarı oranını artırmak için önemlidir.

Hastalar işlem öncesinde şunlara dikkat etmelidir:

1. Tıbbi geçmişin değerlendirilmesi: Hasta, ameliyat öncesinde kullandığı ilaçlar, alerjiler ve sağlık geçmişi hakkında doktorunu bilgilendirmelidir.
2. Kan sulandırıcı ilaçların kesilmesi: Aspirin, klopidogrel veya varfarin gibi kan sulandırıcı ilaçlar, işlemden birkaç gün önce kesilmelidir.
3. Anesteziye hazırlık: Genellikle genel anestezi altında yapılan bu işlem öncesinde hasta, işlemden 6-8 saat önce yiyecek ve içecek tüketmemelidir.
4. İdrar yolu enfeksiyonu tedavisi: Operasyon öncesi yapılan idrar testlerinde enfeksiyon tespit edilirse, önce antibiyotik tedavisi uygulanır.

Üreteroskopi Nasıl Yapılır?

Üreteroskopi ameliyatı, teknolojinin sağladığı yenilikler sayesinde oldukça hassas ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmektedir. İşlem genellikle şu adımları içerir:

1. Anestezi uygulanması: Hasta genellikle genel anestezi altına alınır. Alternatif olarak spinal anestezi de tercih edilebilir.
2. Üreteroskobun yerleştirilmesi: Üreteroskop, idrar yolundan girerek mesaneye ve üreter kanallarına ilerletilir. Bu cihaz, hem görsel rehberlik sağlar hem de taşların bulunduğu bölgeyi hedef alır.
3. Taşların çıkarılması: Taşlar, üreteroskobun ucundaki özel aletler yardımıyla doğrudan çıkarılır veya lazer, pnömatik ya da ultrasonik enerji kullanılarak küçük parçalara ayrılır.
4. Stent yerleştirilmesi: Gerekirse, üreter kanallarının açık kalmasını sağlamak için geçici bir stent yerleştirilir. Bu stent, birkaç gün veya hafta sonra çıkarılır.
5. İyileşme sürecinin başlatılması: İşlem genellikle 30-90 dakika sürer ve hastaların büyük bir kısmı aynı gün taburcu edilir.

Üreteroskopinin Avantajları ve Dezavantajları

Üreteroskopinin sunduğu avantajlar, bu yöntemi böbrek taşı tedavisinde oldukça popüler hale getirmiştir:

• Kesiksiz bir işlem: Üreteroskopi sırasında vücutta hiçbir kesi yapılmaz, bu da ameliyat sonrası iz kalmaması anlamına gelir.
• Hızlı iyileşme süreci: Hastalar genellikle birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilir.
• Yüksek başarı oranı: Taşların tamamen temizlenme oranı oldukça yüksektir.
• Düşük komplikasyon riski: Kanama ve enfeksiyon gibi riskler minimal düzeydedir.

Bununla birlikte, üreteroskopi bazı dezavantajlar ve riskler de taşıyabilir:

• Üreter hasarı riski: Üreteroskopun üreterde yaralanmalara yol açması mümkündür. Bu durum, üreter darlığına veya delinmesine neden olabilir.
• Geçici idrar yanması: İşlem sonrasında idrar yaparken yanma hissi oluşabilir.
• Taş parçalarının tıkanıklık yapması: Nadiren, kırılan taş parçaları üreterde tıkanıklığa neden olabilir.

Üreteroskopi Sonrası İyileşme Süreci

İyileşme süreci, genellikle kısa ve sorunsuzdur. İşlemden sonraki günlerde bazı hafif semptomlar görülebilir:

• İdrar yaparken yanma ve ağrı: Bu durum birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir.
• Kanlı idrar: İlk birkaç gün boyunca idrarda hafif bir kan görülmesi normaldir.
• Bol sıvı tüketimi: Hastaların günde en az 2 litre su tüketmesi önerilir. Bu, idrar yollarındaki taş parçalarının ve bakterilerin temizlenmesine yardımcı olur.
• Ağrı kesici kullanımı: Doktorun reçete ettiği ağrı kesiciler, işlem sonrası ağrıyı hafifletmek için kullanılabilir.

Hastaların, iyileşme sürecinde aşağıdaki uyarılara dikkat etmesi gerekir:

1. Ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır.
2. Belirtiler şiddetlenirse veya ateş gibi enfeksiyon belirtileri ortaya çıkarsa hemen doktora başvurulmalıdır.
3. Doktor tarafından verilen antibiyotik ve diğer ilaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır.

Üreteroskopi Çocuklarda, Kadınlarda ve Yaşlılarda Nasıl Uygulanır?

Üreteroskopi, her yaş grubu için güvenle uygulanabilir. Ancak farklı yaş gruplarına özel dikkat edilmesi gereken noktalar bulunmaktadır:

• Çocuklar: İşlem genel anestezi altında yapılır ve üreterlerin dar yapısı nedeniyle daha hassas cihazlar kullanılır.
• Kadınlar: Kadın anatomisine uygun cihazlar sayesinde işlem kolaylıkla gerçekleştirilir. Kadınlarda taş oluşumu, genellikle enfeksiyona bağlı olduğundan, antibiyotik tedavisi önemli bir yer tutar.
• Yaşlılar: Yaşlı hastalarda kronik hastalıklar (örneğin diyabet veya hipertansiyon) dikkate alınarak işlem planlanır. Yaşlı hastalar genellikle bu işlemi gençlere benzer şekilde tolere eder.

Sonuç

Üreteroskopi, böbrek taşı ve diğer idrar yolu rahatsızlıklarının tedavisinde modern, etkili ve güvenli bir yöntemdir. Minimal invaziv olması, hızlı iyileşme süreci ve yüksek başarı oranı ile hem hastalar hem de doktorlar tarafından tercih edilmektedir. İşlem sonrası düzenli doktor kontrolleri ve sağlıklı bir yaşam tarzı, komplikasyon riskini azaltarak uzun vadeli sağlığı destekler.